Freedom Music

Mae’r gyfrol hon yn mynd ati ar ran Cymru i adennill hanes a diwylliant y gerddoriaeth a ddatblygodd yn y pen draw yn jazz yn y 1920, gyda’i thendrilau a’i gwreiddiau’n estyn yn ôl i ganeuon y caethweision a chaneuon yr ymgyrch i ddileu caethwasiaeth, a chyswllt Abertawe gyda Cincinnati, Ohio, sydd wedi’i hen anghofio. Prif themâu’r gyfrol yw darlunio a phwysleisio’r cysylltiadau cryf rhwng cerddoriaeth Affricanaidd-Americanaidd newydd yn yr Unol Daleithiau a datblygiad jazz yn y diwylliant poblogaidd prif ffrwd yng Nghymru; rhyddfreinio menywod Cymru a’u cyfraniad i’r gerddoriaeth a’i hetifeddiaeth gymdeithasol-ddiwylliannol; a gwerthusiad hanesyddol wrth i’r gerddoriaeth deithio tuag at yr Ail Ryfel Byd ac i’r cof byw. Caiff stori jazz ei gosod ymhlith gwleidyddiaeth, hanes cymdeithasol-ddiwylliannol a ffeministaidd y cyfnod o ble’r ymddangosodd y gerddoriaeth - sy’n codi’r cwestiwn "Pryd oedd Jazz?’ i adleisio’r cwestiwn a godwyd gan Gwyn A. Williams yn 1985, ‘Pryd oedd Cymru?’ Os caiff jazz ei ddisgrifio fel ‘cerddoriaeth protest a gwrthryfel’ yna yn sicr roedd digon o hynny ar waith yn ystod yr oes jazz yng Nghymru.