Hanes Cymry
Lleiafrifoedd Ethnig a’r Gwareiddiad Cymraeg
Awdur(on) Simon Brooks
Iaith: Cymraeg
- Mehefin 2021 · 496 tudalen ·216x138mm
- · Clawr Meddal - 9781786836427
- · eLyfr - pdf - 9781786836434
- · eLyfr - epub - 9781786836441
Am y llyfr
Mae’r gyfrol arloesol hon yn cyflawni dau amcan. Yn gyntaf, mae’n cynnwys, am y tro cyntaf, hanes lleiafrifoedd ethnig oddi mewn i’r diwylliant Cymraeg, a hynny o ddyddiau Macsen Wledig hyd heddiw. Yn ail, mae’n dehongli amlethnigrwydd o safbwynt Cymraeg yn hytrach na Saesneg, sy’n arwain at y cwestiwn, ‘Pwy yw’r Cymry?’
Yn ogystal â’r hanes cyffredinol, ceir penodau am Gymry du, y Sipsiwn Cymreig, Gwyddelod ac Iddewon yng Nghymru, amlethnigrwydd cefn gwlad, a’r Cymry fel lleiafrif ethnig yn Lloegr.
O ran ei syniadaeth, trafodir pethau mor amrywiol â pherthynas y Cymry â threfedigaethedd a chaethwasiaeth, hybridedd grwpiau lleiafrifol, Saeson Cymraeg, a chenedlaetholdeb a hil. Wrth gloi, gofynnir ai’r Cymry yw pobl frodorol Ynys Prydain.
Dyfyniadau
‘Â’i ddeallusrwydd dansherus, ei gyfeiriadaeth wyddoniadurol a’i ddadansoddi miniog, mae Simon Brooks yn torri drwy ystrydebu ffasiynol fel cyllell drwy fenyn. Perwyl y magnum opus arloesol hwn yw arddel ac annog y gymuned Gymraeg amlethnig. Amen ac amen i hwnna. Darllener. Ystyrier.’
-Cynog Dafis
‘Fel yr awgryma Simon Brooks yn y gyfrol allweddol yma, nid yw “amlddiwylliannedd” y Gymraeg yn cyfateb yn union i multiculturalism y Saesneg. Mewn cyfres o ddadansoddiadau llachar, mae Hanes Cymry yn archwilio amrywiaeth mewnol y Gymru Gymraeg ar draws y canrifoedd, tra hefyd yn dadlau dros hawl diwylliannau lleiafrifol i ddatblygu eu ffurfiau eu hunain ar amlddiwylliannedd.’
-Daniel G. Williams
Cynnwys
Rhestr Luniau
Rhagair
Diolchiadau
1.Cyflwyniad
2.Beth sy’n bod ar amlddiwylliannedd Eingl-Americanaidd unigolyddol?
3.Hanes Cymry – lleiafrifoedd ethnig yn yr archif Gymraeg
4.Amlddiwylliannedd Cymraeg
5.Hybridedd lleiafrifol
6.Pwy yw’r Cymry?
i.Pa mor amlethnig yw’r Fro Gymraeg wledig? Gweler Llŷn ac Eifionydd
ii.Ystyr y gair ‘Cymry’: llenorion Cymraeg o gefndir lleiafrifol ethnig
iii.Y Cymry fel lleiafrif ethnig yn Lloegr: lleiafrif heb ei gydnabod
7.Mae ’na Wyddel yn y dre – dinasyddiaeth Gymraeg a thair ideoleg: rhyddfrydiaeth, sosialaeth a chenedlaetholdeb
8.Ydy’r Cymry’n ddu? – trefedigaethwyr a threfedigaethedig
9.Y Sipsiwn Cymreig – un o ddwy bobl frodorol y Fro Gymraeg
10.Diweddglo – brodorion amlethnig Ynys Prydain
Llyfryddiaeth
Nodiadau